De feestdagen komen eraan. Hoog tijd dus om na te denken met welke bubbels we familie en vrienden zullen verrassen. Binnenkort kiezen we de feestelijke godendranken waarmee we het eindejaar kleur geven, van bij het aperitief tot in de vroege uurtjes. Maar kent u het verschil tussen champagne, cava, crémant en prosecco nog? Lees verder, zodat u zeker geen mal figuur slaat tijdens de feesten.

Champagne

Champagne wordt gemaakt van wijn en kan mousserend of niet-mousserend zijn. Vandaag houden de meeste mensen van de sprankelende versie, maar dat was niet altijd het geval. De beroemde Dom Pérignon onderzocht in de tweede helft van de zeventiende eeuw vooral de verzorging van de wijnstokken, de assemblage van verschillende druivenrassen en het klaren van de wijn. Maar nergens in de vakliteratuur wordt ook maar een woord gerept over mogelijk onderzoek naar de mousserende eigenschappen ervan. De champagne van de benedictijnen van Hautvillers was ook een niet-mousserende wijn. Rond het jaar 1700 verschenen de eerste bubbels op de markt in Frankrijk, toen de liefde voor wijnen met een tweede gisting in de fles van over het Kanaal naar hier overwaaide. Daar kenden ze deze variant al een dertigtal jaar.

Een tweede gisting op fles? Dat is wat echte champagne uniek maakt.

De likeur die aan gewone wijn wordt toegevoegd, bevat suiker en gist. De gist zet de suiker om in alcohol en daarbij komt koolzuurgas vrij. Een deel van dat gas komt in de lege ruimte onder de kurk terecht, de rest blijft in de vloeistof zelf zitten. Bij het openen van de fles ontsnapt het gas tussen de vloeistof en de kurk. Dat kan zachtjes of met een knal gebeuren, afhankelijk van hoe handig de sommelier is. De druk van de CO2 in een klassieke fles loopt op tot wel 5 bar, genoeg om de stop met een snelheid van wel 50 km/u te doen wegschieten. Pas dus op dat u tante Jeanne geen oog uit knalt! Daarna komt het gas in de vloeistof zelf langzaam vrij in het glas, in de vorm van fijne bubbeltjes die naar het oppervlak zweven.

Crémant

Zoals kenners weleens zeggen: een goede crémant is beter dan een slechte champagne. En dat klopt. Crémant wordt in zeven Franse streken en in Luxemburg en Wallonië geproduceerd. Dit is dus de enige grensoverschrijdende appellatie. Crémant is een mousserende wijn die volgens de traditionele methode wordt geproduceerd (de 'méthode champenoise', zoals ze in de Champagnestreek zeggen) in een bepaald appellatiegebied, volgens specifieke voorschriften. Het is dus geen champagne, maar wel een feestelijke, kwaliteitsvolle wijn met een voordeligere prijs.

Cava

Wie cava zegt, denkt meteen aan zon, Barcelona, Catalonië ... Kortom: Spanje. Voor deze mousserende wijn gelden minder strenge regels dan voor crémant en dus bestaat cava in verschillende kwaliteiten. De wijn wordt op de traditionele manier mousserend gemaakt. De beste cava's kunnen dus zeker concurreren met hun Franse verwanten. Sommige wijnbouwers vermelden zelfs het wijnjaar, zeker als het gaat om cava's die ver boven de middelmaat uitsteken.

Prosecco

Prosecco is afkomstig uit Italië, meer bepaald uit de dorpen Conegliano en Valdobbiadene in de provincie Treviso, 70 kilometer ten noorden van Venetië. Het is een mousserende witte wijn die voornamelijk het lokale druivenras glera bevat, eventueel aangevuld met andere soorten (maximaal 15%). Het is een erg expressieve, fruitige wijn met aroma's van appel en citrusvruchten. Zijn subtiel zoete smaak is iets minder fris en levendig dan die van andere mousserende wijnen, wat prosecco erg toegankelijk maakt. Sommige soorten bevatten wel veel restsuikers, waardoor ze vlot wegdrinken maar de kwaliteit tegenvalt.

De prijs van een echt goede prosecco is eigenlijk vergelijkbaar met die van champagne. Dat komt onder meer doordat de wijn op een andere manier mousserend wordt gemaakt. De beste prosecco's volgen de traditionele methode (die lijkt op die uit Reims) en gisten een tweede keer in de fles. Dat is duurder, maar geeft de wijn ook interessante briocheachtige, geroosterde of gerookte toetsen die niet mogelijk zijn met de charmat-methode (gisting in gesloten kuipen en dus ook vorming van koolzuurgas voor het bottelen).

***

Rob wenst u alvast fijne eindejaarsfeesten. En indien u nog op zoek bent naar een uitzonderlijke fles om de final touch te geven aan uw feestmenu, vraag gerust advies aan onze keldermeesters.